സംഗീതം വന്നു വിളച്ചപ്പോള്‍ കൂടെ ഇറങ്ങിപ്പോയതുപോലെയായിരുന്നു ദമാള്‍ കൃഷ്ണസ്വാമി പട്ടാമ്മാളുടെ ജീവിതം. ദീക്ഷിതര്‍ കുടുംബത്തില്‍ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് പുറത്തുപോയി പാടാന്‍ വിലക്കുണ്ടായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് കുട്ടിയായിരുന്നപ്പോള്‍ പട്ടാമ്മാള്‍ക്ക് സംഗീതത്തിന്റെ ബാലപാഠങ്ങള്‍പോലും പഠിക്കാനായില്ല. നൈനാപിള്ള എന്ന സംഗീതജ്ഞന്‍ കാഞ്ചിപുരത്ത് സംഘടിപ്പിച്ചിരുന്ന കച്ചേരികള്‍ കേട്ടാണ് പട്ടാമ്മാള്‍ സംഗീതത്തിലേയ്ക്ക് അടിവെച്ച് നടന്നത്. കേട്ട കൃതികള്‍ സഹോദരന്മാരുടെ സഹായത്തോടെ സ്വരപ്പെടുത്തി പഠിച്ചുകൊണ്ട്. തെലുങ്കും സംസ്‌കൃതവും പഠിപ്പിക്കാന്‍ തയ്യാറായ ഒരു അജ്ഞാത വാധ്യാരുടെ സംഗീതജ്ഞാനത്തേയും സ്വാംശീകരിച്ചുകൊണ്ട്.
എത്ര വിലക്കുണ്ടെങ്കിലും, നക്ഷത്രത്തെ മടിയില്‍വെച്ചു പൂട്ടാനാര്‍ക്കാവും! പട്ടാമ്മാളിലെ പ്രതിഭയുടെ തിളക്കം താമസിയാതെ ചുറ്റുമുള്ളവര്‍ തരിച്ചറിഞ്ഞു. മകളെ പാട്ടുകാരിയാക്കണമെന്ന് അച്ഛന്‍ കൃഷ്ണസ്വാമിയെ നിര്‍ബന്ധിക്കാന്‍ പട്ടാമ്മാളുടെ സ്‌ക്കൂള്‍ ടീച്ചര്‍ അമ്മുക്കുട്ടിയമ്മ നിരന്തരം വാഗ്വാദ സമരം നടത്തി. വിലക്കയഞ്ഞുതുടങ്ങി. പട്ടാമ്മാള്‍ പത്താം വയസ്സില്‍ റേഡിയോയില്‍ പാടി. പതിമൂന്നാം വയസ്സില്‍ പൊതുവേദിയില്‍ ആദ്യത്തെ കച്ചേരിയും നടത്തി. ഒരു ബ്രാഹ്മണ ബാലിക കച്ചേരി പാടുന്ന അത്ഭുതം കാണാന്‍ കുറേ ആളുകള്‍ വന്നു. വന്നവര്‍ ആരാധനയോടെ മടങ്ങി. പിന്നീട് തിരിഞ്ഞു നോക്കേണ്ടി വന്നില്ല. പട്ടാമ്മാള്‍ പാടി. ജീവിതം മുഴുവന്‍ പാടി.
രണ്ടു രീതിയിലാണ് പട്ടാമ്മാള്‍ സ്വയമറിയാതെ, ഉള്ളില്‍ നിറഞ്ഞ സംഗീതത്തിന്റെ സമ്മര്‍ദ്ദത്താലെന്നപോലെ, യാഥാസ്ഥിതികതയെ ധിക്കരിച്ചത്. ബ്രാഹ്മണസ്ത്രീകള്‍ക്ക് പൊതുവേദിയില്‍ പാടാന്‍ പാടില്ല എന്ന നിരോധനമാണ് ആദ്യം ഭേദിച്ചത്. രണ്ടാമതായി സംഗീത ലോകത്ത് സ്ത്രീകളെ തരം താഴ്ത്തുന്ന ഒരു ധാരണയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള അപ്രഖ്യാപിത വിലക്കിനെ. താളത്തിന്റെ സങ്കീര്‍ണ്ണതകളും ഗണിത മാതൃകകളും ഉള്ള ലയപ്രധാനമായ 'രാഗം താനം പല്ലവി' പെണ്‍പാട്ടുകാര്‍ക്ക് അസാധ്യമാണെന്ന ധാരണയെ പട്ടാമ്മാള്‍ തിരുത്തി. അനുലോമം, പ്രതിലോമം, ത്രികാലം തുടങ്ങിയ ലയസങ്കേതങ്ങളെ ആരേയും വിസ്മയിപ്പിക്കും വിധം യഥേഷ്ടം പാടി. അങ്ങനെ പല്ലവി പട്ടാമ്മാള്‍ എന്ന് പേരും വീണു. ലയവും ഭാവവും പട്ടാമ്മാളുടെ ഉള്ളില്‍നിന്നെവിടെനിന്നോ പുറപ്പെടുന്നതുപോലെയാണ്. 65 വര്‍ഷം നീണ്ടുനിന്ന കച്ചേരിക്കാലം സംഗീതവുമായി താദാത്മ്യം പ്രാപിച്ച അഗാധമായ പ്രണയകാലമായിരുന്നു.
ഒരേ സമയം സംഗീതദാഹംകൊണ്ട് ബ്രാഹ്മണ യാഥാസ്ഥിതികത്വത്തെ ധിക്കരിക്കുകയും അതേ സമയം സംഗീതത്തിലെ യാഥാസ്ഥിതികത്വം കൈവിടാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതുകൊണ്ട് പട്ടാമ്മാളില്‍ ഒരു വൈരുദ്ധ്യമുള്ളതായി ചിലര്‍ക്കെങ്കിലും തോന്നാം. പക്ഷെ സംഗീതത്തിലെ യാഥാസ്ഥിതികത്വം സ്വഭാവത്തില്‍ ജാതിയിലുള്ളതുപോലെയല്ല. പ്രഗത്ഭരായ സംഗീതജ്ഞര്‍ പാടിയുണ്ടാക്കിയ സംഗീതജ്ഞാനത്തിന്റെ ഒരു വലിയ ശേഖരമാണ് 'യാഥാസ്ഥിതികത'യില്‍ സംരക്ഷിച്ചുവെച്ചിരിക്കുന്നത്. അതിനോടായിരുന്നു പട്ടാമ്മാള്‍ക്ക് ഭ്രമം.
കല്‍ക്കി കൃഷ്ണമൂര്‍ത്തി രചിച്ച് പാപനാശം ശിവന്‍ ഈണം നല്‍കിയ, ത്യാഗഭൂമിയിലെ (1939), 'ദേശ സേവൈ ശെയ്യ...' എന്ന ഗാനമാണ് പട്ടാമ്മാള്‍ പാടിയ ആദ്യ സിനിമാഗാനം. സ്വാതന്ത്ര്യസമര പ്രക്ഷോഭത്തിന് പശ്ചാത്തലമായി പാടിയ ആ പാട്ടും സിനിമയും ജനങ്ങളില്‍ വിപ്ലവതരംഗമുണര്‍ത്തി. ഉടനെ ബ്രിട്ടീഷ് ഗവണ്‍മെന്റ് ആ സിനിമ നിരോധിച്ചു. സ്വന്തം പാട്ടുള്ള സിനിമകള്‍പോലും പട്ടാമ്മാള്‍ കണ്ടിരുന്നില്ല. സിനിമ കാണാന്‍ അനുവാദമില്ലാത്തതുകൊണ്ട്. വിലക്കുകള്‍ സാവധാനമാണ് അയഞ്ഞത്. എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മിയുടെ 'മീര' കാണണമെന്ന് വലിയ ആഗ്രഹമായിരുന്നു. ദശാബ്ദങ്ങള്‍ക്കു ശേഷമാണ് ആ ആഗ്രഹം സാധിച്ചത്.
മുകുന്ദനുണ്ണി
(മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്, 2019 ഏപ്രില്‍ 7-13, പുസ്തകം 97, ലക്കം 3, പേജുകള്‍: 96-97)
എത്ര വിലക്കുണ്ടെങ്കിലും, നക്ഷത്രത്തെ മടിയില്‍വെച്ചു പൂട്ടാനാര്‍ക്കാവും! പട്ടാമ്മാളിലെ പ്രതിഭയുടെ തിളക്കം താമസിയാതെ ചുറ്റുമുള്ളവര്‍ തരിച്ചറിഞ്ഞു. മകളെ പാട്ടുകാരിയാക്കണമെന്ന് അച്ഛന്‍ കൃഷ്ണസ്വാമിയെ നിര്‍ബന്ധിക്കാന്‍ പട്ടാമ്മാളുടെ സ്‌ക്കൂള്‍ ടീച്ചര്‍ അമ്മുക്കുട്ടിയമ്മ നിരന്തരം വാഗ്വാദ സമരം നടത്തി. വിലക്കയഞ്ഞുതുടങ്ങി. പട്ടാമ്മാള്‍ പത്താം വയസ്സില്‍ റേഡിയോയില്‍ പാടി. പതിമൂന്നാം വയസ്സില്‍ പൊതുവേദിയില്‍ ആദ്യത്തെ കച്ചേരിയും നടത്തി. ഒരു ബ്രാഹ്മണ ബാലിക കച്ചേരി പാടുന്ന അത്ഭുതം കാണാന്‍ കുറേ ആളുകള്‍ വന്നു. വന്നവര്‍ ആരാധനയോടെ മടങ്ങി. പിന്നീട് തിരിഞ്ഞു നോക്കേണ്ടി വന്നില്ല. പട്ടാമ്മാള്‍ പാടി. ജീവിതം മുഴുവന്‍ പാടി.
രണ്ടു രീതിയിലാണ് പട്ടാമ്മാള്‍ സ്വയമറിയാതെ, ഉള്ളില്‍ നിറഞ്ഞ സംഗീതത്തിന്റെ സമ്മര്‍ദ്ദത്താലെന്നപോലെ, യാഥാസ്ഥിതികതയെ ധിക്കരിച്ചത്. ബ്രാഹ്മണസ്ത്രീകള്‍ക്ക് പൊതുവേദിയില്‍ പാടാന്‍ പാടില്ല എന്ന നിരോധനമാണ് ആദ്യം ഭേദിച്ചത്. രണ്ടാമതായി സംഗീത ലോകത്ത് സ്ത്രീകളെ തരം താഴ്ത്തുന്ന ഒരു ധാരണയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള അപ്രഖ്യാപിത വിലക്കിനെ. താളത്തിന്റെ സങ്കീര്‍ണ്ണതകളും ഗണിത മാതൃകകളും ഉള്ള ലയപ്രധാനമായ 'രാഗം താനം പല്ലവി' പെണ്‍പാട്ടുകാര്‍ക്ക് അസാധ്യമാണെന്ന ധാരണയെ പട്ടാമ്മാള്‍ തിരുത്തി. അനുലോമം, പ്രതിലോമം, ത്രികാലം തുടങ്ങിയ ലയസങ്കേതങ്ങളെ ആരേയും വിസ്മയിപ്പിക്കും വിധം യഥേഷ്ടം പാടി. അങ്ങനെ പല്ലവി പട്ടാമ്മാള്‍ എന്ന് പേരും വീണു. ലയവും ഭാവവും പട്ടാമ്മാളുടെ ഉള്ളില്‍നിന്നെവിടെനിന്നോ പുറപ്പെടുന്നതുപോലെയാണ്. 65 വര്‍ഷം നീണ്ടുനിന്ന കച്ചേരിക്കാലം സംഗീതവുമായി താദാത്മ്യം പ്രാപിച്ച അഗാധമായ പ്രണയകാലമായിരുന്നു.
ഒരേ സമയം സംഗീതദാഹംകൊണ്ട് ബ്രാഹ്മണ യാഥാസ്ഥിതികത്വത്തെ ധിക്കരിക്കുകയും അതേ സമയം സംഗീതത്തിലെ യാഥാസ്ഥിതികത്വം കൈവിടാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതുകൊണ്ട് പട്ടാമ്മാളില്‍ ഒരു വൈരുദ്ധ്യമുള്ളതായി ചിലര്‍ക്കെങ്കിലും തോന്നാം. പക്ഷെ സംഗീതത്തിലെ യാഥാസ്ഥിതികത്വം സ്വഭാവത്തില്‍ ജാതിയിലുള്ളതുപോലെയല്ല. പ്രഗത്ഭരായ സംഗീതജ്ഞര്‍ പാടിയുണ്ടാക്കിയ സംഗീതജ്ഞാനത്തിന്റെ ഒരു വലിയ ശേഖരമാണ് 'യാഥാസ്ഥിതികത'യില്‍ സംരക്ഷിച്ചുവെച്ചിരിക്കുന്നത്. അതിനോടായിരുന്നു പട്ടാമ്മാള്‍ക്ക് ഭ്രമം.
കല്‍ക്കി കൃഷ്ണമൂര്‍ത്തി രചിച്ച് പാപനാശം ശിവന്‍ ഈണം നല്‍കിയ, ത്യാഗഭൂമിയിലെ (1939), 'ദേശ സേവൈ ശെയ്യ...' എന്ന ഗാനമാണ് പട്ടാമ്മാള്‍ പാടിയ ആദ്യ സിനിമാഗാനം. സ്വാതന്ത്ര്യസമര പ്രക്ഷോഭത്തിന് പശ്ചാത്തലമായി പാടിയ ആ പാട്ടും സിനിമയും ജനങ്ങളില്‍ വിപ്ലവതരംഗമുണര്‍ത്തി. ഉടനെ ബ്രിട്ടീഷ് ഗവണ്‍മെന്റ് ആ സിനിമ നിരോധിച്ചു. സ്വന്തം പാട്ടുള്ള സിനിമകള്‍പോലും പട്ടാമ്മാള്‍ കണ്ടിരുന്നില്ല. സിനിമ കാണാന്‍ അനുവാദമില്ലാത്തതുകൊണ്ട്. വിലക്കുകള്‍ സാവധാനമാണ് അയഞ്ഞത്. എം. എസ്. സുബ്ബലക്ഷ്മിയുടെ 'മീര' കാണണമെന്ന് വലിയ ആഗ്രഹമായിരുന്നു. ദശാബ്ദങ്ങള്‍ക്കു ശേഷമാണ് ആ ആഗ്രഹം സാധിച്ചത്.
മുകുന്ദനുണ്ണി
(മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്, 2019 ഏപ്രില്‍ 7-13, പുസ്തകം 97, ലക്കം 3, പേജുകള്‍: 96-97)
Comments